“Ho” là nỗi lo lắng của các ông bố, bà mẹ có con nhỏ. Nhất là khi bé con ho dai dẳng hàng tháng trời, kèm theo sốt đùng đùng, chảy nước mũi, đờm nhiều, có cơn khó thở thì bố mẹ càng ăn ngủ không yên. Và tìm mọi phương pháp để bé ‘hết ho’, những tên bệnh được bác sĩ chuẩn đoán như: ‘Viêm phổi’, ‘Viêm phế quản’ hay “Hen phế quản” trở thành nỗi ám ảnh.
Các mẹ cần được trang bị kiến thức đầy đủ nhất về căn bệnh quá phổ biến với trẻ để biết cách chăm sóc bé tốt nhất.
1. VIÊM PHẾ QUẢN – NHỮNG ĐIỀU BẠN CẦN BIẾT
Chúng ta thường nghe đến rất nhiều tên bệnh như: Viêm phế quản, viêm phế quản co thắt, viêm phế quản dạng hen, co thắt phế quản, hen suyễn, … Nhưng ít ai hiểu chúng khác nhau thế nào?
Mẹ hiểu viêm phế quản (VPQ) là gì?
Phế quản là bộ phận nào vậy? Phế quản là một bộ phận thuộc cơ quan hộ hấp, nó có chức năng như một “ông dẫn truyền không khí” đến các thùy của phổi.
Vi khuẩn, virus, hóa chất,….là những tác nhân gây thường gặp gây ra viêm phế quản ở trẻ nhỏ. Khi “Ống dẫn truyền không khí” này bị viêm nhiễm dẫn đến sưng tấy, xung huyết, phù nề, … khiến đường thở bị “tắc nghẽn” gây ra những biểu hiện ban đầu của viêm phế quản như: Ho, ho khan, ho có đờm, sốt nhẹ, …
Tại sao lại tồn tại nhiều tên gọi như viêm phế quản, viêm phế quản co thắt, …?
Bởi vì viêm phế quản bao gồm viêm phế quản cấp và viêm phế quản mạn tính. Và khi viêm phế quản kèm thêm co thắt phế quản thì bệnh trở thành viêm phế quản co thắt (nó cũng có rất nhiều tên khác nữa như: Viêm phế quản thể hen, viêm phế quản thể suyễn) nhưng các mẹ hãy luôn nhớ: “Viêm phế quản co thắt là một thể của viêm phế quản”.
Tại sao tồn tại nhiều tên gọi
Vậy 3 thể của viêm phế quản khác nhau thế nào
3 thể viêm phế quản khác nhau thế nào?
Bệnh viêm phế quản co thắt rất nguy hiểm đối với trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh. Lòng phế quản bị chít hẹp, co thắt mạnh có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu trẻ không được cấp cứu và điều trị kịp thời và thường mắc đi mắc lại nhiều lần.
Vì lý do trên, nên trong bài viết này, chúng tôi sẽ tập trung chia sẻ với các mẹ về phương pháp điều trị viêm phế quản co thắt – một căn bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ.
2. VIÊM PHẾ QUẢN CO THẮT – CĂN BỆNH THƯỜNG GẶP Ở TRẺ NHỎ
Mẹ có biết! 10% trẻ dưới 5 tuổi mắc viêm phế quản co thắt. Đặc biệt, vào mùa mưa và mùa đông. Trẻ có thể tái lại nhiều lần nếu không phát hiện và có biện pháp điều trị, phòng tránh kịp thời.
Tại sao viêm phế quản co thắt còn gọi là viêm phế quản thể hen?
Người mắc hen phế quản khi gặp các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, bụi bẩn, thuốc lá, … hoặc tác nhân gây viêm nhiễm như vi khuẩn, virus, … sẽ sinh ra tế bào mast. Tế bào này gây ra những “cơn co thắt phế quản”, biểu hiện đặc trưng là cơn khó thở xảy ra về đêm, gần sáng hoặc sáng sớm. Do đó, “co thắt phế quản” chính là biểu hiện đặc trưng của hen phế quản.
Hen phế quản có thể kèm theo hiện tượng của viêm hoặc không. Nếu tác nhân gây ra hen phế quản là vi khuẩn, virus,.. sau những biểu hiện đặc trưng của hen bé sẽ xuất hiện thêm triệu chứng của viêm như: xung huyết, sốt cao,.. Trường hợp hen do những tác nhân dị ứng, bé không có biểu hiện viêm, cơn hen có thể mất đi do dùng thuốc, hoặc khi không còn tiếp xúc tác nhân gây dị ứng.
Như phần I đã giới thiệu với các mẹ, viêm phế quản co thắt là là hiện tượng phế quản gặp các tác nhân gây viêm như vi khuẩn, virus và giải phóng các chất trung gian hoá học gây viêm, tạo ra những biểu hiện dễ nhận thấy như: xung huyết, ho, sốt nóng, … Lúc này, lòng phế quản bị chít hẹp gây ra co thắt dẫn đến tăng tiết dịch nhầy làm trẻ khó thở, thở khò khè. Bởi vậy, biểu hiện đặc trưng của viêm phế quản co thắt là cơn co thắt phế quản.
Viêm phế quản gây bệnh như thế nào?
Mà “Co thắt phế quản” cũng chính là biểu hiện đặc trưng của hen phế quản. Do vậy, viêm phế quản kèm co thắt còn có tên gọi khác là viêm phế quản thể hen hay viêm phế quản thể suyễn.
Viêm phế quản co thắt có phải là nguyên nhân gây ra hen phế quản?
Xin khẳng định lại, viêm phế quản co thắt là một thể của viêm phế quản, không phải là một triệu chứng của hen phế quản cũng không phải là nguyên nhân gây ra hen phế quản.
Không phân biệt được viêm phế quản và suyễn
Hai bệnh này hoàn toàn khác nhau về cơ chế gây bệnh nhưng chúng có biểu hiện giống hệt nhau, thậm chí ở trẻ dưới 5 tuổi không thể phân biệt được, đôi khi phải dựa vào kết quả điều trị để phân biệt. Nếu bé đáp ứng tốt với kháng sinh và các thuốc kháng virus thì khả năng bé bị viêm phế quản co thắt là rất lớn.
Bảng so sánh sự giống và khác nhau giữa viêm phế quản co thắt và hen phế quản
Cả hai bệnh đều cần phòng tránh cơn co thắt phế quản hay còn gọi là cơn hen. Đây chính là nguyên nhân tại sao bác sĩ thường cho trẻ uống thêm thuốc dự phòng hen khi điều trị trẻ viêm phế quản co thắt.
Triệu chứng bệnh viêm phế quản co thắt
- Trẻ thường có dấu hiệu cảm trong 2 – 3 ngày đầu như ho, sổ mũi, sốt nhẹ.
- Sau đó trẻ ho nhiều hơn như ho gà, kèm dịch đờm đặc, đôi khi nhầm lẫn với cơn ho có tiếng ran rít.
- Có thể bị khó thở, thở nhanh hơn, khò khè.
- Khi trẻ thở sẽ thấy lồng ngực hóp lại.
- Sau khi ăn xong trẻ thường muốn nôn vì ngứa họng.
- Nặng hơn trẻ có thể bỏ bú, tím tái.
Biểu hiện của viêm phế quản
Diễn biến bệnh viêm phế quản co thắt.
Thông thường sau 2 – 3 ngày trẻ sẽ thở ngắn, nặng, thở co thắt. Cơn co thắt có thể kéo dài đến 7 ngày, ho kéo dài khoảng 14 ngày rồi giảm dần. Tuy nhiên, nếu hệ thống miễn dịch cơ thể bé yếu hoặc chưa hoàn thiện bệnh có thể kéo dài lâu hơn và tái phát sau đó nhiều lần.
Biến chứng thường gặp của bệnh là viêm tại giữa
Biến chứng thường gặp của bệnh là viêm tai giữa, có khoảng 20% trẻ gặp biến chứng này. Bệnh viêm phế quản co thắt có còn biến chứng nguy hiểm hơn như suy hô hấp, viêm phổi, xẹp phổi nếu bệnh nhi không được chăm sóc và điều trị đúng cách. Sau khi bị viêm phế quản co thắt, đường thở của trẻ sẽ trở nên nhạy cảm hơn
Vì vậy, trong điều trị viêm phế quản co thắt, phòng tránh tái phát là vô cùng quan trọng và cần thiết.
Tại sao trẻ dưới 5 tuổi thường mắc viêm phế quản.
Khi còn là bào thai, trẻ sơ sinh nhận kháng thể được truyền từ mẹ và khi ra đời, trẻ nhận được kháng thể qua nguồn sữa mẹ.Tuy nhiên, đây chỉ là kháng thể bảo vệ bé tạm thời, gọi là “miễn dịch thụ động”. Kháng thể này tồn tại trong vài tháng đầu sau sinh và sẽ suy giảm rất nhanh từ khi bé bắt đầu ăn dặm.
Hệ thống miễn dịch trong cơ thể bé đã hình thành song còn non nớt, chưa phát triển đầy đủ, khả năng miễn dịch bé lúc này vẫn còn hạn chế, khiến bé dễ bị mắc một số loại bệnh nhiễm khuẩn như viêm đường hô hấp, dị ứng, tiêu chảy, …
Bé dưới 5 tuổi thường mắc viêm phế quản.
Ở trẻ nhỏ, viêm họng, viêm mũi dị ứng, viêm xoang thường dẫn đến ho khan, ho có đờm, chảy nước mũi, … Mà đờm xanh, đờm vàng chứa dịch nhầy và xác chết của vi khuẩn, vi rus cần tống ra khỏi cơ thể nhưng trẻ còn bé không biết khạc ra và thường nuốt ngược vào trong. Đây cũng là lý do vì sao, trẻ sau viêm họng, viêm xoang,.. có nguy cơ mắc viêm phế quản cao gấp nhiều lần trẻ bình thường.
Ở độ tuổi này, đặc biệt trẻ dưới 2 tuổi, đa phần các bé chưa biết kêu khi quá nóng hay quá lạnh, thường các mẹ hay sợ con lạnh và cho trẻ mặc quá nhiều quần, áo vào mùa nóng, khiến bé toát mồ hôi và thấm ngược trở lại cơ thể gây lạnh. Đây là một nguyên nhân khá phổ biến dẫn đến viêm phế quản.
3. CÁCH CHÚNG TA ĐANG ĐIỀU TRỊ VIÊM PHẾ QUẢN
Khi bé có những biểu hiện ban đầu của viêm phế quản như ho, sốt, chảy nước mũi, … thì các mẹ thường làm gì?
Dùng mẹo hay những bài thuốc dân gian
Tranh đào mật ong, lá hẹ hấp đường phèn, tỏi ngâm mật ong, quất hấp mật ong, … đã được nhiều mẹ dùng khá hiệu quả nhưng khá lích kích và dường như với những bé mắc viêm phế quản lại ít có tác dụng.
Mẹo dân gian chữa ho cho bé
Tự đoán bệnh sau đó mua thuốc uống thuốc theo kinh nghiệm của bản thân dưới sự tư vấn của dược sĩ nhà thuốc.
Qua sự miêu tả triệu chứng của bé từ mẹ, người bán thuốc thường sẽ bán cho bạn nhóm thuốc điều trị triệu chứng kháng sinh, kháng viêm. Nếu bé kèm theo sốt và ho nhiều thì sẽ được bán thêm thuốc hạ sốt và thuốc cầm ho.
Tự kê thuốc không qua thăm khám như vậy sẽ khiến việc dùng thuốc không đúng dẫn đến hậu quả không thể lường trước được, nhất là đối với kháng sinh. Có thể khiến bé bị kháng kháng sinh (kháng sinh không còn tác dụng).
Hơn nữa, kháng sinh chỉ diệt được vi khuẩn còn với nguyên nhân gây ra viêm là virus, ký sinh trùng, hóa chất, dị vật,… thì việc sử dụng kháng sinh trong điều trị gần như không có ý nghĩa. Ngoài ra, kháng sinh có thể gây chết vi khuẩn có lợi ở đường ruột làm loạn khuẩn, kém hấp thu, táo bón,…gây suy sinh dưỡng và suy giảm sức đề kháng của trẻ nhỏ.
Do vậy, khi các bé có biểu hiện như: sốt nhẹ, khó thở, ho, ho có đờm,.. mẹ cần đưa bé đi thăm khám bác sĩ để có biện pháp điều trị thích hợp. Không tự ý dùng kháng sinh khi không có chỉ định.
Đến gặp bác sĩ và điều trị theo y lệnh
Trẻ viêm phế quản thường có biểu hiện ban đầu là sốt nhẹ, ho, thở khò khè, thậm chí thở rít lên với viêm phế quản co thắt. Trong đó, ho, co thắt phế quản là phản xạ của cơ thể nhằm tống đẩy các chất tiết, dị vật, vi sinh vật,.. ra ngoài cơ thể. Sốt là biểu hiện điển hình của viêm.
Với những đợt viêm phế quản cấp thì việc đến gặp bác sĩ và làm theo y lệnh là điều cần thiết. Qua thăm khám, bác sĩ sẽ tập trung điều trị triệu chứng của bệnh một cách nhanh chóng như: Hạ sốt, cầm ho hay giãn cơ trơn để phế quản không co thắt nữa nhưng nguyên nhân gây ra triệu chứng đó lại chưa được can thiệp nên nó vẫn dễ dàng quay trở lại.
Đây chính là lý do bé thường rất dễ bị tái phát viêm phế quản. Do đó, ngoài việc điều trị ho, sốt, co thắt,… thì việc phòng tránh tái phát viêm phế quản là cực kỳ quan trọng.
Tìm đến thầy lang.
Một số mẹ có thói quen khám và uống thuốc của các thầy lang. Tuy nhiên, đa phần dược liệu được mua ngoài thị trường, không rõ nguồn gốc, không kiểm soát chất lượng và các chất bảo quản có thể gây độc cho cơ thể người. Hoạt chất có tác dụng điều trị trong dược liệu có thể không đảm bảo đủ hàm lượng đạt hiệu quả điều trị
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều thuốc chữa ho từ thảo dược khá an toàn. Nhưng với bé mắc viêm phế quản thì chỉ chữa ho không thôi là chưa đủ. Lúc này bé cần một giải pháp tổng thể gồm loại bỏ nguyên nhân gây ra viêm nhiễm, cầm nhanh triệu chứng của bệnh và đặc biệt là tránh tái phát viêm phế quản.
4. GIẢI PHÁP CHO ĐIỀU TRỊ VIÊM PHẾ QUẢN
Loại bỏ nguyên nhân gây viêm nhiễm.
Trong điều trị viêm phế quản , đặc biệt với viêm phế quản cấp tính. Điều trị nguyên nhân gây ra viêm là hết sức quan trọng và cần thiết. Việc sử dụng thuốc kháng sinh, kháng virus là gần như bắt buộc. Trong trường hợp này, các mẹ cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.
Trực tiếp tiêu diệt vi khuẩn là cách điều trị nguyên nhân gây viêm trong tây y nhưng đồng thời tiêu diệt cả vi khuẩn có hại và vi khuẩn có lợi khiến cơ thể mất cân băng và suy giảm miễn dịch. Mẹ dễ nhận thấy nhất khi dùng kháng sinh là bé thường bị rối loạn tiêu hoá, chán ăn, mệt mỏi, …
Kháng sinh tiêu diệt vi khuẩn nhưng gây nhiều tác hại cho cơ thể
Còn trong y học cổ truyền thì việc điều trị viêm lại khá khác biệt. Mỗi loại vi khuẩn đều “yêu thích” 1 bộ phận trong cơ thể chúng ta. Do vậy, đông y dùng những dược liệu có khả năng làm thay đổi môi trường sống của vi khuẩn tại phế quản, khiến vi khuẩn không thích nghi được và chết. Phương pháp này khá an toàn nhưng không có tác dụng nhanh như kháng sinh nên các mẹ có thể dùng những chế phẩm chứa nhiều “kháng sinh” tự nhiên, ức chế sức sống của vi khuẩn tại phế quản như: Xương sông, Bướm bạc, Kha tử, … trong trường hợp bé nhiễm khuẩn nhẹ hoặc dùng cùng kháng sinh theo hướng dẫn của bác sĩ khi bé bị nhiễm khuẩn cấp.
Thảo dược có tác dụng thay đổi môi trường sống của vi khuẩn
Cầm nhanh triệu chứng của Viêm phế quản.
Sốt nhẹ, ho khan, ho có đờm, thở khò khè, thở rít từng cơn,.. là những biểu hiện điển hình của viêm phế quản. Mỗi triệu chứng đều là những phản ứng tự nhiên của hệ thống miễn dịch nhằm bảo vệ cơ thể. Ví dụ như ho, co thắt phế quản là phản xạ của cơ thể nhằm tống đẩy các chất tiết, dị vật, vi sinh vật,.. ra ngoài; hay như sốt là hiện tượng có thể sinh nhiệt trong quá trình hệ miễn dịch tạo ra nhiều bạch cầu để chống lại vi khuẩn gây hại.
Do đó, chỉ dùng thuốc hạ sốt khi bé sốt quá 38,5 độ thì các mẹ mới dùng thuốc hạ sốt cho bé. Bác sĩ sẽ kê thêm thuốc cầm ho, long đờm, thuốc giãn cơ trơn khi bé có biểu hiện ho nhiều, tăng tiết dịch nhầy, tiếng thở khò khè, rít lên từng cơn, … Với trẻ nhỏ, đặc biệt trẻ dưới 2 tuổi, nên cân nhắc khi sử dụng thuốc tân dược do bộ máy chuyển hóa của trẻ vẫn chưa hoàn thiện nên hệ miễn dịch của bé dễ bị suy giảm và bệnh thường tái đi tái lại nhiều lần.
Thảo dược cầm nhanh triệu chứng của bệnh
Trường hợp bé không ở cơn cấp tính, không sốt cao, mẹ không nên cho bé dùng thuốc tân dược. Lúc này, mẹ có thể dùng các chế phẩm chứa thành phần thảo dược như: Tơ hồng xanh, Mào gà trắng, Xương sông … giúp bé giảm ho, long đờm làm thông thoáng đường thở, từ đó giảm đi các biểu hiện khó thở như thở khò khè, thở rít từng cơn
Phòng tránh tái phát viêm phế quản
Như các mẹ đã biết, Viêm phế quản cấp có thể chuyển biến thành viêm phế quản mãn tính, còn viêm phế quản co thắt nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây co thắt phế quản nặng, thậm chí dẫn đến tử vong. Vì vậy, để phòng tránh tái viêm phế quản cho bé thường phải điều trị dự phòng hen, hay nói cách khác là dự phòng các cơn co thắt phế quản, đặc biệt đối với bé có sức đề kháng kém, dễ mẫn cảm với vi khuẩn, thời tiết, …
Hiện nay, có nhiều chế phẩm tây y dùng dự phòng hen, thuốc thường ở dạng bột pha uống hoặc viên nhai, … Tuy nhiên, dạng bào chế này dễ khiến bé bị nôn trớ khi uống dẫn đến không đủ liều đáp ứng hay có thể gặp phải tác dụng phụ như biếng ăn, mệt mỏi, …
Đông Y dự phòng cơn co thắt phế quản bằng bài thuốc cổ phương
5. Thực phẩm chức năng cường phế có gì?
Những thảo dược quý giúp ức chế vi khuẩn sống tại phế quản, giảm nhanh các triệu chứng của bệnh và ngăn ngừa tái phát viêm phế quản, được bào chế chuyên biệt dưới dạng ống uống, có vị thơm, ngon, dễ uống, đặt tên là sản phẩm Cường Phế – Một sản phẩm chuyên biệt giành cho bé viêm phế quản nói chung và đặc biệt là viêm phế quản co thắt (Viêm phế quản thể hen), cho công dụng vượt trội.
- Giảm các triệu chứng của viêm phế quản như: Ho, rát họng, khò khè, khó thở…
- Giảm tiết dịch miêm mạc đường hô hấp khi thay đổi thời tiết, kích ứng hoặc các nguyên nhân khác.
- Bổ phế, giảm ho, tăng cường chức năng đường hô hấp.
- Tăng cường sức đề kháng làm giảm nguy cơ mắc bệnh đường hô hấp
Thành phần của Cường phế cho tác dụng vượt trội
Cường Phế phù hợp với
- Trẻ em mắc viêm phế quản tái đi tái lại nhiều lần.
- Trẻ em có thời gian mới mắc hen phế quản (dưới 24 tháng).
- Tất cả các đối tượng có triệu chứng viêm phế quản, đặc biệt trẻ em (từ 3 tháng tuổi trở lên) như: sốt cao, ho rát họng, khò khè, khó thở, khạc đờm đục vàng hoặc xanh. Ngoài ra có cảm giác đau ngực, mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, tiêu chảy,…
CÁCH DÙNG CƯỜNG PHẾ VÀ LƯU Ý MẸ CẦN BIẾT
- Bé dưới 2 tuổi Nếu bé vẫn còn triệu chứng của bệnh thì dùng liều tấn công: 2 ống/ngày chia 2 lần/ngày trong 15 ngày để giảm triệt để các triệu chứng ho, khò khè, sổ mũi,… Sau khi bé đỡ cho bé dùng liều duy trì 1ống uống 1 lần/ngày trong 2-3 tháng để cải thiện chức năng hệ hô hấp cho bé, tăng cường khả năng miễn dịch, tránh tái phát lại bệnh. Nên cho bé uống vào lúc sáng sớm chưa ăn gì và trước khi đi ngủ.
- Bé từ 2 đến 6 tuổi Nếu bé vẫn còn triệu chứng của bệnh thì dùng liều tấn công 2 ống/ngày chia 2 lần/ngày trong 20 ngày để giảm triệt để các triệu chứng ho, khò khè, sổ mũi…. Sau khi bé đỡ, cho bé dùng liều duy trì 1ống uống 1 lần/ngày trong 2-3 tháng để cải thiện các chức năng hệ hô hấp, tránh tái phát lại các triệu chứng bệnh. Nên cho bé uống vào lúc sáng sớm chưa ăn gì và trước khi đi ngủ.
- Bé trên 6 tuổi Nếu bé vẫn còn triệu chứng của bệnh thì dùng liều tấn công 3ống/ngày chia 3 lần/ ngày trong 20 ngày để giảm triệt để các triệu chứng ho, khò khè, sổ mũi…. Sau khi bé đỡ cho bé dùng duy trì 2 ống/ngày chia 2 lần/ngày trong 2-3 tháng để cải thiện chức năng hệ hô hấp, tránh tái phát lại các triệu chứng bệnh. Nên cho bé uống vào lúc sáng sớm chưa ăn gì và trước khi đi ngủ
Các mẹ có thể tham khảo các địa điểm bán Cường Phế gần nhất quanh khu vực mình sống Tại đây hoặc gọi điện về tổng đài miễn cước gọi 1800 1232 (trong giờ hành chính) sẽ được tư vấn cụ thể.